W powszechnym mniemaniu państwo zakonu krzyżackiego było jednorodne, czyli wszędzie rządzili Krzyżacy, budowali zamki krzyżackie, kolonizowali podbite ziemie, zakładali wsie i miasta. Tymczasem rzeczywistość jest inna, a wszystko przed bullę papieską zezwalającą krzyżakom na utworzenie własnego państwa. Otóż papież wyraził zgodę pod warunkiem utworzenia czterech diecezji i przekazania jednej trzeciej podbitych terytoriów pod władzę cywilna biskupów. Biskupi wydzielali jedna trzecią ze swojego terytorium na potrzeby kapituły. Tym samym biskupi i kapituły mieli środki na budowę zamków obronnych. Powstały zamki w Pomezanii i równie znane zamki na Warmii.
Jedną z diecezji była diecezja pomezańska, której dwa zamki możemy podziwiać do dzisiaj. Jednym z bardzie znanych zamków jest zamek kapituły pomezańskiej w Kwidzynie (https://discover.pl/zamek-w-kwidzynie/). Dla porządku trzeba dodać, że w Kwidzynie był jeszcze jeden zamek, był to zamek biskupów pomezańskich, zniszczony w 1520 roku przez wojska polskie. Budowę zamku kapituły pomezańskiej w Kwidzynie rozpoczęto w pierwszej połowie XIV wieku. Wiadomo ze źródeł pisanych, że w 1334 roku na pewno były mury obwodowe i rozpoczęta budowa skrzydeł zamkowych. Zamek był podobnie budowany jak zamki krzyżackie, a więc budowla na planie zbliżonym do kwadratu. W narożnikach wieże, krużganki od strony dziedzińca. Materiały także były podobne, mianowicie użyto kamieni i cegieł. Słynne gdanisko zbudowano w latach osiemdziesiątych XIV wieku. W trakcie budowy zamku dobudowano do niego kościół diecezjalny, ogromna katedrę, której budowę ukończono w drugiej połowie XIV wieku. Zachodnia część katedry bezpośrednio stykała się z zamkiem, a jedna z wież zamkowych została zamieniona w dzwonnicę, powiększona i przystosowana do obserwacji terenu. Katedra była kościołem obronnym. Po północnej stronie zamku było przedzamcze oddzielone od zamku fosą. Zamek w Kwidzynie został uszkodzony w wojnie z 1525 roku. W połowie XVI wieku został przejęty na rzecz Prus książęcych. Od tego czasu jako budynek rządowy pełnił różne funkcje, a obecnie jest to muzeum.
Nieco późniejszy jest zamek w Szymbarku (https://discover.pl/zamek-w-szymbarku/), którego budowę kapituła pomezańska rozpoczęła w latach siedemdziesiątych XIV wieku. W pierwszym etapie zbudowano mury zewnętrzne, osiem baszt, basztę bramną i most zwodzony nad fosą. Wewnątrz zabudowania były początkowo drewniane, w XV wieku usunięto je i na ich miejscu powstały budynki murowane. Co prawda zamek miał charakter reprezentacyjny, to w czasie wojny trzynastoletniej był arena walki i został zniszczony. Po odbudowie podwyższono mury zewnętrzne i zbudowano dodatkowe baszty. Po sekularyzacji państwa krzyżackiego zamek w Szymbarku przejęli spadkobiercy protestanckiego biskupa, którzy przebudowali go na renesansowa rezydencję. Od końca XVII wieku zamek w posiadaniu rodziny von Finckenstein, która przebudowała zamek w stylu barokowym, a potem dokonała regotyzacji zamku. W czasie II wojny światowej w zamku stacjonowało SS, a po wojnie żołnierze radzieccy, którzy spalili zamek. Zabudowania zostały zniszczone, zostały tylko mury zewnętrzne. Od tego czasu zamek jest ruiną.